हाम्रो बारे
हाम्रो बारे
नेपालमा शिक्षा र पत्रकारिता क्षेत्रमा क्रियाशील व्यक्तिहरूको पहलमा २०६४ साल माघ महीनाबाट शिक्षक मासिकको प्रकाशन शुरू भएको हो। सुरुवातका २८ अङ्क हिमाल एसोसिएसन अन्तर्गत प्रकाशित भई २९औं (२०६७ भदौ) अङ्कदेखि शिक्षक मासिकको प्रकाशन ज्ञान विज्ञान शैक्षिक सहकारी संस्था लिमिटेड (तत्कालीन सहकारी डिभिजन कार्यालय कार्यालय ललितपुर, दर्ता नं ६७२/२०६६/६७) मार्फत हुँदै आएको छ।
पूर्व-प्राथमिक तहदेखि कक्षा-१२ सम्म अध्ययनरत नेपालका आधा भन्दा बढी बालबालिकालाई साक्षर, शिक्षित र सुयोग्य नागरिक बनाउने प्रत्यक्ष जिम्मेवारी देशका करीब तीन लाख शिक्षकको काँधमा रहेको छ। आजका शिक्षकले कक्षाकोठा र समाजमा जस्तो चरित्र, मर्यादा र योग्यता प्रदर्शन गर्छन्, भोलिको नेपाली समाजको स्वरूप र देशको शैक्षिक स्तर त्यस्तै हुनेछ। नेपाली समाज सबै दृष्टिले उन्नत, सुसंस्कृत, अनुशासित, मर्यादित, प्रतिष्ठित एवं न्याय र सामञ्जस्यपूर्ण बनोस् भन्ने साझा अभिलाषा साकार पार्न स्कूल-उमेरमा हुर्किरहेका सम्पूर्ण बालबालिकालाई त्यसै अनुरूपको शिक्षा दिनुपर्छ, र राम्रो बाटोमा डोर्याउनुपर्छ। यो अत्यन्त गहन राष्ट्रिय जिम्मेवारी हो। तर, के विद्यालय तहका शिक्षक एक्लैले यो दायित्व बहन गर्न सम्भव हुन्छ ? के हाम्रा शिक्षकहरू त्यसनिम्ति सबै दृष्टिकोणबाट समर्थ छन् ? एउटा शिक्षकलाई तलब र चक-डस्टरका भरमा राज्यका निकायले आफ्नो शैक्षिक कर्तव्य पूरा गरेको ठान्न मिल्छ ? विद्यालयका शिक्षक, समाज र अभिभावकबीचको सम्बन्ध कस्तो हुनुपर्ने हो।
यी र यस्तै प्रश्नहरूले बारम्बार घचघच्याएपछि ‘समाज र प्रेसले स्कूल, बालबालिका र शिक्षकका गतिविधि माथि निरन्तर चासो राख्नुपर्छ’ भन्ने साझा निष्कर्षमा पुगेका केही शिक्षा प्रेमी र पत्रकारहरूको साझा प्रयत्न हो— शिक्षक मासिकको प्रकाशन। यसमा स्कूल–शिक्षासँग गाँसिएका सबै खाले समस्या र सम्भावनाहरूको खोजी शिक्षण पेशालाई केन्द्रबिन्दुमा राखेर गर्ने गरिन्छ। अर्थात्, यस पत्रिकामा शिक्षासँग सम्बन्धित जुनकुनै विषय पनि समेटिन सक्ने छन्, तर त्यस्ता विषयलाई हेर्ने एउटा आधारभूत कोण शिक्षक वा शिक्षण पेशा हुनेछ।
प्रकाशनको उद्देश्य
शिक्षक मासिक प्रकाशनका मूल उद्देश्यः—
– शिक्षक र समुदायबीच शिक्षा, शिक्षण र शिक्षकका बारेमा सम्वादको ढोका खोली सौहर्द्रपूर्ण र आपसी सम्मानको संस्कार प्रवद्र्र्धन गर्ने।
– शिक्षकको शैक्षिक, बौद्धिक, मानसिक, पेशागत र सीपगत क्षमता अभिवृद्धिमा सघाउने।
– शिक्षण पेशाको सामाजिक–प्रतिष्ठा पुनस्र्थापित गरी शिक्षकको मनोबल उकास्न तथा ‘शिक्षण आफैंमा एउटा पूर्ण पेशा हो, यसमा रमाउन सिकौं’ भन्ने सन्देश विस्तार गर्ने र आर्थिक प्रतिफलका दृष्टिले पनि यसलाई आकर्षक तुल्याउन पहल र प्रयास गर्ने।
– शिक्षक-विद्यार्थी शिक्षक-अभिभावकबीच सार्थक सम्बन्धका उपायहरू पहिल्याएर समाजमा पस्कने।
– शिक्षकका अप्ठ्यारा र आकांक्षाहरू नीति निर्मातासम्म अनि नीति/निर्माता र सरकारका अपेक्षा शिक्षकसम्म पुर्याउने दोहोरो सन्देशबाहकको भूमिका निर्वाह गर्ने।
– शिक्षा र शिक्षणविधिको क्षेत्रमा देश-विदेशमा भइरहेका चाखलाग्दा, ज्ञानवद्र्धक र उपयोगी चिन्तन, क्रियाकलाप र प्रविधिहरू नेपालका विद्यालय र शिक्षकहरूसम्म पुर्याउने।
शिक्षक मासिक माथिका उद्देश्य हासिल गर्ने दिशामा विगत १७ वर्षदेखि क्रियाशील छ। प्रकाशनको यो अवधिमा शिक्षक मासिक शिक्षक, अभिभावक, विद्यार्थी, शिक्षा क्षेत्रका सरोकारवाला र नीति/निर्माताबीच अन्तरक्रिया गर्ने सशक्त मञ्चको रूपमा स्थापित भएको छ। प्रकाशनका पछिल्ला वर्षहरूमा शिक्षक मासिकका पाठकको दायरा स्वतःस्फूर्त रूपमा फराकिलो हुँदै गएको छ। शिक्षक मासिक शिक्षा क्षेत्रका व्यक्तित्वको मात्र नभएर कृषक, कर्मचारी, व्यवसायी, पेसाकर्मी, अभियानकर्मी, राजनीतिकर्मी, लेखक, पत्रकार आदिको पनि प्रिय पत्रिका हुन पुगेको छ। समग्रमा पढ्न रूचाउने सबैको पत्रिका शिक्षक मासिक। पहुँचका हिसाबले शिक्षक मासिक देशका अधिकांश जिल्ला सदरमुकाम तथा शहर-बजार क्षेत्रमा उपलब्ध हुन्छ। शिक्षक मासिकले शिक्षक तथा अभिभावकहरूलाई सघाउने एक दर्जन शीर्षकका शैक्षिक-पुस्तकहरू पनि प्रकाशित गरी विक्री–वितरण गर्दै आएको छ।
विगत १७ वर्षदेखि प्रकाशन हुँदै आएको शिक्षक मासिकको छापा संस्करण २०७७ वैशाखदेखि २०८० जेठसम्म कोभिड-१९ को प्रभावका काण मुद्रण हुन सकेन। तर त्यो संक्रमणकालीन समयमा पनि शिक्षक मासिकले आफ्नो वेबसाइट मार्फत् शिक्षाका समसामयिक मुद्दाहरूलाई निरन्तर उठाइ नै रह्यो । शिक्षक तथा शिक्षासँग सम्बन्धित समुदायलाई शिक्षाका वहुआयामिक विषयहरूमा निरन्तर पठनीय सामग्री उपलब्ध गराउन त्यस अवधिमा शिक्षक मासिकको वेबसाइट www.shikshakmasik.com ले महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह ग¥यो । चौतर्फी बन्दाबन्दीको बेलामा पनि सो वेबसाइट निरन्तर अपडेट गर्ने गरिएको थियो, जुन कार्य अहिले पनि गरिदैछ। पछिल्लो दिनमा शिक्षक मासिकको छापासँगै डिटिल संस्करणलाई उत्तिकै प्राथमिकता दिएको छ । यसको एप अथवा अन्य प्लेटफर्म मार्फत् शिक्षक को डिजिटल संस्करणको ग्राहक बन्न सकिन्छ।
सम्पादक
राजेन्द्र दाहाल
